don't judge a book by its cover

Birebir çeviri: kitabı kapağına göre yargılama
Türkçe karşılığı: kimseyi dış görünümüne göre yargılama, hiçbir şeyi dışından yargılama
Açıklama: bir kimsenin veya şeyin değerini dışından bakarak anlaşılamayacağını ifade eden bir atasözü

the early bird catches the worm

Birebir çeviri: erkenci kuş solucanı yakalar
Türkçe karşılığı: erken kalkan yol alır
Açıklama: erken kalkan veya bir şey yapmaya erken başlayan kimsenin başkalarından daha kazançlı olacağını anlatan bir atasözüdür.

• We need to get to the store early. The early bird catches the worm, you know.
› Mağazaya erken gitmemiz gerekiyor. Erken kalkan yol alır, bilirsiniz.

blood is thicker than water

Birebir çeviri: kan sudan kalındır
Türkçe karşılığı: aile her şeyden önce gelir, akrabalık her şeyden daha önemlidir
Açıklama: kan bağıyla olan ilişkilerin diğer tüm ilişkilerden daha önemli olduğunu belirten bir atasözüdür

• Even if he made a mistake, he is your brother. Don't forget! Blood is thicker than water.
› Hata yaptıysa bile, o senin kardeşin. Unutma! Aile her şeyden önce gelir.

Etymology: Orjinali 'the blood of the covenant is thicker than the water of the womb (= ahit kanı rahim suyundan kalındır)' olan bu atasözü asıl manasını tamamen yitirmiş ve günümüzde ilk manasının tam zıddı bir anlamda kullanılmaktadır. Eski dönemlerde iki kabile veya krallık ortak bir düşmana karşı birleşmek istediklerinde, bir hayvanı ortadan ikiye kesip onun kanıyla ahitleşirlerdi. Aslı bu ritüele dayanan bu atasözünün asıl manası ise, ahit kanı üzerine yapılan bağlılığın akrabalık bağından daha önemli olduğuydu. Zamanla bu söz evrilmiş ve kan bağının her şeyden daha önemli olduğunu belirten bir söze dönüşmüştür.

an idle brain is the devil’s workshop

Birebir çeviri: boş beyin, şeytanın atölyesidir
Türkçe karşılığı: boş beyin şeytanın atölyesidir, boş duranın ayağına şeytan takılır
Açıklama: boş duran bir kimsenin aklına kötü veya şeytani düşüncelerin geldiğini ifade eden bir atasözü

• You may not have a job but at least you can read a book. An idle brain is the devil’s workshop.
› İşin olmayabilir ama en azından kitap okuyabilirsin. Boş beyin, şeytanın atölyesidir.

the exception proves the rule

Birebir çeviri: istisna kuralı kanıtlar
Türkçe karşılığı: istisnalar kaideyi bozmaz, her kuralın bir istisnası vardır, istisna olmak
Açıklama: bir durum genel bir kural ile çelişse bile, çoğu durumda genel kural geçerlidir

• Only women works in this company, but John is an exception proves the rule.
› Bu şirkette sadece kadınlar çalışıyor, ama John bir istisnadır.

• “It never rains here.” “What about yesterday?” “The exception proves the rule.”
› “Burada asla yağmur yağmaz.” “Peki ya dün?” “İstisnalar kaideyi bozmaz.”

Bu atasözü, Cicero'nun “exceptio probat regulam in casibus non exceptis (= the exception proves the rule in cases not excepted)” “istisna beklenmedik durumlarda (genel) kuralı kanıtlar” sözüne dayanır. Asıl ifade ettiği anlam ise, bir istisnanın olması genel bir kuralın varlığının kanıtı şeklindedir. Mesela, 'hırsızlık yapan bir kimse oy veremez' diye bir yasa çıkarılırsa bu bir istisna olur ve 'hırsızlık yapmayan herkes oy verebiler' diye genel bir kuralın varlığını ispat eder. Her ne kadar bu söz Roma hukukunun temellerinden olsa da, hangi manayı ifade ettiği hususunda ciddi tartışmalar olmuştur -bazı dil bilimciler beş mana ifade ettiğini ileri sürmüşlerdir. Günümüzde 'her kuralın bir istisnası vardır' anlamında kullanılmaktadır.

between the devil and the deep blue sea

Birebir çeviri: derin mavi deniz ve şeytan arasında
Türkçe karşılığı: iki arada bir derede, aşağı tükürsen sakal yukarı tükürsen bıyık
Açıklama: aynı derecede zor ve kötü olan iki seçenek arasında olma

• Trying to please both my mother and my wife left me between the devil and the deep blue sea.
› Hem annemi hem eşimi memnun etmeye çalışmak beni iki arada bir derede bıraktı.